از زمان شیوع کرونا در ایران،قوه قضائیه در چندین مقطع زمانی با دستور رییس قوه قضاییه آیت الله رییسی،برای حفظ سلامت زندانیان به آن ها مرخصی اعطاء کرد. نخست در همان روزهای ابتدایی اسفند ۹۸، بیش از ۵۴ هزار نفر از زندانیان به مرخصی رفتند. در ۲۷ اسفندماه سال گذشته نیز سخنگوی دستگاه قضا از اعطای مرخصی به حدود ۸۵ هزار نفر از زندانیان در راستای بخشنامه ریاست قوه قضاییه خبر داد. در دهم فروردین ماه سال جاری نیز اعلام شد که متعاقب مرخصی اعطایی از ناحیه ریاست قوه قضاییه به زندانیان کشور، قریب به ۱۰۰ هزار نفر از زندانیان از این مرخصی اعطایی بهره‌مند شده‌اند.

مرخصی زندانیان در موج دوم کرونا

سخنگوی قوه قضائیه،غلامحسین اسماعیلی روز سه‌شنبه 24 تیر سال جاری در بیست و نهمین نشست خبری خود درباره اعطای مرخصی به زندانیان در موج دوم کرونا اظهار داشت: « استفاده حداکثری از مجازات های جایگزین حبس تاکید شده تا به کاهش جمعیت کیفری و سلامت زندانیان کمک کند .

سخنگوی قوه قضاییه همچنین افزود: توسعه فعالیت های بهداشتی و مراقبتی با به کارگیری و مساعدت های ویژه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و بهره مندی از مشارکت گروههای جهادی در جهت ارتقای سلامت زندانیان در حال انجام است.

چندی بعد دبیر کمیسیون عفو، تخفیف و تبدیل مجازات دادگستری تهران عباد الله میرزایی مطلق نیز اظهار داشت: با تلاش مستمر و بی وقفه دست اندرکاران پرونده‌های مطرح در کمیسیون‌های عفو و بخشودگی در حال حاضر به روز می‌باشد و در موج اول کرونا در مجموع تعداد ۱۲ هزار نفر زندانی از این مرخصی‌ها استفاده کردند و ۲ هزار نفر از آنان از طریق شمول نهادهای ارفاقی آزاد شدند.

وی همچنین افزود: در موج دوم کرونا تعداد ۷ هزار نفر از مرخصی زندان استفاده کردند که بخشی از این افراد موفق به استفاده از نهادهای ارفاقی شده‌اند.

تمهیدات پیشگیرانه برای موج سوم کرونا

به گزارش سازمان زندان‌ها،با توجه به شیوع موج سوم کرونا در جامعه و به منظور جلوگیری از احتمال بالای سرایت و انتقال ویروس به زندان های کشور ، جلسه ویدئو کنفرانس با حضور معاون و کارشناسان دفتر بهداشت و درمان سازمان زندان ها و معاونان سلامت ، اصلاح و تربیت و مسئولان بهداشت و درمان ادارات کل زندان های سراسر کشور در محل سالن ویدئو کنفرانس حوزه ریاست برگزار گردید.

در این جلسه اجرای دقیق دستورالعمل های صادره سازمانی در خصوص مقابله با ویروس کرونا از جمله بکارگیری تمام امکانات و قوا جهت به حداقل رساندن سرایت و گسترش ویروس ، لزوم تعامل نزدیک با دانشگاه های علوم پزشکی، راه اندازی و استمرار بهره برداری از قرنطینه های دو مرحله ای ، عدم برگزاری هرگونه تجمعات غیر ضرور در مراکز مختلف مؤسسات کیفری ، تشکیل ستاد ملی مقابله با کرونا در ستاد و کمیته متناظر در ادارات کل زندان ها ، لزوم استفاده از ماسک استاندارد برای کلیه کارکنان ، مسئولان ، زندانیان، رابط بین بندهای مختلف و تأمین ماسک ، مواد ضد عفونی و سایر مایحتاج ، عدم اعزام و انتقال زندانیان از یک بند به بندهای دیگر مورد تأکید قرار گرفت.

کرونا در زندان‌های ایران یک قربانی هم نگرفت

محمدمهدی حاج محمدی رئیس سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور اظهار داشت:عملکرد ما باید به‌گونه‌ای باشد که مسئولیت جمعیتی که به‌عهده ماست در رابطه با سلامت جسمی و فکری و همچنین اصلاح تفکرات نادرست دچار آسیب نشود و مشکلات آن‌ها برطرف شود.

رئیس سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور با تأکید بر این نکته که تا به حال بر اثر ویروس کرونا تلفاتی در زندان‌ها  نداشته‌ایم، گفت: به‌واسطه انجام دقیق شیوه‌نامه‌های بهداشتی و اندیشیدن تمهیدات لازم آمار زندانیان مبتلایان به بیماری کرونا در زندان نسبت به مبتلایان خارج از زندان و عموم مردم به‌هیچ عنوان قابل مقایسه نیست.

وضعیت شیوع کرونا در زندان های برخی کشورهای اروپایی

این روزها وضعیت شیوع بیماری کرونا در زندان‌های اروپایی، با توجه به آمار‌های رسمی و غیررسمی که ارائه می‌شود، برای اروپایی ها نگران کننده شده است.براساس گزارش «داچ نیوز»، شیوع کرونا در زندان‌های هلند سبب شده تا هزار زندانی در معرض قرنطینه کرونایی قرار بگیرند.

در حال حاضر بیش از 9 هزار نفر در زندان‌های هلند دوره محکومیت خود را می‌گذرانند.برخی از زندان‌های این کشور در قرنطینه کامل و برخی دیگر در قرنطینه جزئی هستند.وکلای زندانیان نگران تعداد زیادی از زندانیان قرنطینه شده هستند که با محدودیت‌های بهداشتی و حتی ممنوعیت استفاده از ماسک صورت مواجه هستند.

در همین حال پایگاه گاردین گزارش داد، در ماه دسامبر شمار تلفات کرونایی در زندان‌های انگلیس رشدی ۵۰ درصدی داشته است.

ضمن اینکه موارد ابتلا به این بیماری نیز ۷۰ درصد رشد داشتند.براساس آمارها، از ابتدای ماه دسامبر آزمایش بیش از 3 هزار زندانی در انگلیس مثبت شده است.منابع آگاه می‌گویند، ریشه یک سوم موارد ابتلای زندانیان به کرونا مشخص نیست.

شیوع ویروس کرونا در زندان استوکن انگلیس تنها در یک هفته موارد ابتلا را در منطقه روتلند، ۳ برابر افزایش داده است.

به گزارش «میرور»، طی یک هفته منتهی به ۷ فوریه، منطقه روتلند با ثبت ۲۰۷ مورد جدید ابتلا، بالاترین نرخ را در انگلیس ثبت کرده است؛ این نرخ معادل ۵۱۸.۴ مورد به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است.این میزان در یک هفته منتهی به ۲۹ ژانویه، ۱۷۰.۳ مورد به ازای هر ۱۰۰ هزار مورد بوده است.

افزایش مبتلایان به شیوع کرونا در زندان استوکن مرتبط بوده است.«آلیشیا کرنز»، از نمایندگان مجلس انگلیس، می‎گوید «می توان حدود نیمی از مبتلایان این منطقه را با زندان مرتبط دانست.به گفته وی، «شیوع کووید-۱۹ در زندان استوکن همه ما را نگران می‌کند.»

کرونا در زندان های فرانسه

زندان‌های فرانسه که همواره به دلیل ازدحام جمعیت و کمبود یا فقدان امکانات و تجهیزات بهداشتی با انتقاد‌های گسترده‌ای مواجه بودند، در پی شیوع کرونا با چالش جدیدی مواجه شدند؛ این کشور هنوز آمار رسمی در مورد شمار زندانیان مبتلا یا قربانی کرونا اعلام نکرده است.

حالا زندان های فرانسه به کانون‌های اصلی این بیماری همه گیر مبدل شده اند به طوری که زندانیان درماه مارس شاهد شورش‌ها و اعتراض‌های گسترده‌ای به بی توجهی مقام‌های زندان بودند. شدت این شورش به حدی بود که پلیس از بالگرد برای انجام عملیات ضد شورش استفاده کرد.

سایه مرگ بر زندان‌های آمریکا

گزارش‎ها نشان می‎دهد از هر ۵ زندانی در زندان‎های ایالتی و فدرال در آمریکا، یک نفر آزمایش ویروس کرونا  مثبت داشته است که این میزان بیش از ۴ برابر ابتلا در میان جمعیت عمومی آمریکاست.

کارکنان زندان‌ها در آمریکا نیز تحت تاثیر این ویروس قرار گرفته اند؛ در داکوتای شمالی، از هر ۵ کارمند زندان‌ها چهار نفر به ویروس کرونا مبتلا شده اند.

به گزارش «نیویورک تایمز»، شیوع گسترده کرونا در زندان‌های آمریکا، پیامد‌های مختلفی برای این مراکز کرونازده به دنبال داشته است.ایالت‌ها و شهر‌های مختلف آمریکا، دیگر به سختی می‌توانند زندان‌ها را باز نگه دارند؛ چرا که کرونا هم زندانیان و هم کارکنان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

 این در حالی است که تعطیلی زندان‌ها و استراتژی انتقال زندانیان به دیگر زندان‌ها نیز موج جدید شیوع بیماری را ایجاد می‌کند.از «کالیفرنیا» گرفته تا «میسوری» و «پنسیلوانیا»، مقام‌های ایالتی و محلی می‌گویند که شمار کارکنان زندان مبتلا به کرونا، راهی جز بستن زندان‌ها باقی نگذاشته است.

 کارشناسان در انتقاد از این اقدام می‌گویند «زندان‌هایی که باز می‌مانند احتمالا شلوغ تر، غیربهداشتی‌تر و مراکز شیوع بیماری خواهند شد.»

تاکنون بیش از ۴۸۰ هزار مورد ابتلا به کرونا در زندان‌های آمریکا ثبت شده و گزارش‌ها از مرگ کرونایی ۲ هزار و ۱۰۰ زندانی و پرسنل زندان‌ها و بازداشتگاه‌ها حکایت دارند.

هرکشوری مدعی است در جریان کرونا به اندازه ایران به زندانیانش مرخصی داده است، اعلام کند

آیت الله رئیسی روز گذشته (27 بهمن) در جلسه شورای عالی قوه قضاییه با اشاره به آمار بسیار بالای مرخصی زندانیان کشورمان در دوران شیوع کرونا گفت: هرکشوری مدعی است در جریان کرونا به اندازه جمهوری اسلامی ایران به زندانیانش مرخصی داده و به اندازه ما نسبت به زندانیان با رافت و مهربانی برخورد کرده است، اعلام کند.

رئیس دستگاه قضا همچنین افزود : ما آمادگی داریم درب‌های زندان هایمان را برای دیدن هر کشوری در عالم که بخواهد درون آن‌ها را ببیند باز کنیم مشروط بر اینکه اجازه دیدن هر زندانی در هر کشوری که ما هم اراده کردیم، داده شود؛ اگر این اتفاق بیفتد مشخص خواهد شد که کجا به حقوق بشر توجه شده و در کجا این حقوق نادیده گرفته می‌شود.

آیت الله رئیسی اظهار داشت: امروز آزادگان عالم، توجه غربی‌ها به حقوق انسان را باور نمی‌کنند و می‌دانند که این اقدامات غربی‌ها سیاسی است و آن‌ها حقوق بشر را دستاویزی برای فشار بر کشور‌های مستقل و در حال توسعه دنیا در آورده‌اند.

رئیس دستگاه قضا با تاکید بر این نکته که توجه به حقوق انسان‌ها و زندانیان که از آموزه‌های دین مبین اسلام است، همواره مورد توجه نظام جمهوری اسلامی ایران بوده و خواهد بود، خاطرنشان کرد: در قانون اساسی و در راس آن شرع انور، توجه به حقوق انسان و حقوق بشر جزو مبانی اصلی است و اگر تخلفی هم در گوشه‌ای اتفاق بیفتد، بیش و پیش از هر کسی، سازوکار اداری کشور مدعی آن خواهد بود.

یکی از بزنگاه‌هایی که در آن، اوج رأفت و کرامت در قبال زندانیان و مددجویان در نظام زندانبانی جمهوری اسلامی ایران، به منصه ظهور رسید، بزنگاه شیوع کرونا بود.با نگاهی به اقدامات صورت گرفته در راستای ساماندهی امور زندانیان در دوران شیوع کرونا و حتی پیش‌تر از آن یعنی شروع دوران تحول در قوه قضائیه، می‌توان به این حقیقت پی برد که تلاش های دشمن برای تبدیل کردن موضوع زندان و زندانیان به کانون هجمه های حقوق بشری،ناکام مانده است.