ه گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا، ممکن است این عوارض جانبی زندگی روزمره را مختل کنند اما در مدت چند روز از بین می‌روند.

عوارض جانبی متداول در محل تزریق واکسن روی بازو شامل درد و تورم هستند، علاوه بر این ممکن است شخص دچار تب، لرز، خستگی و سردرد هم بشود. برای رهایی از تورم و درد محل تزریق کافی است روی آن با یک تکه پارچه تمیز و سرد بسته شود. برای از بین رفتن تب نیز نوشیدن مقادیر زیادی مایعات و پوشیدن لباس‌های نازک توصیه شده است.
بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها حتی در صورت بروز عوارض جانبی پس از تزریق اولین واحد از واکسن، تزریق واحد دوم آن برای ایجاد ایمنی کامل، امری ضروری است و صرفا در صورت تجویز پزشک یا تامین‌کننده واکسن، می‌توان از تزریق دومین واحد واکسن خودداری کرد.
سازمان غذا و داروی آمریکا نیز سردرد، گیجی و درد عضلانی را به عنوان متداول‌ترین عوارض جانبی واکسن مدرنا معرفی کرده است. در موارد نادری نیز عوارضی مانند اسهال، تهوع و تورم صورت مشاهده شده است.

همچنین این سازمان در خصوص احتمال ابتلا به فلج بل در اثر دریافت واکسن‌های مدرنا و فایزر هشدار داد. در فلج بل عضلات صورت به طور موقت فلج می‌شوند البته این هشدار بدین معنی نیست که این فلجی لزوما از عوارض جانبی واکسن‌های کووید۱۹ محسوب می‌شود.

بخش مهمی از اخبار مربوط به کرونا در جهان همچنان روی واکسن‌های مختلف تولیدشده برای جلوگیری از ابتلای مردم به بیماری کووید-۱۹ تمرکز دارد. تیترهای رسانه‌های جریان اصلی در غرب در حال حاضر به کمبود دوزهای واکسن به دلیل کاهش تولید و افزایش تقاضا اختصاص دارد، اما این تیترها مسئله بسیار مهم‌تری را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند که اگر می‌خواهید از جزئیاتش باخبر شوید باید به رسانه‌های جایگزین و مستقل مراجعه کنید. البته با توجه به لابی فوق‌العاده قدرتمند غول‌های داروسازی، به‌ویژه در آمریکا، و سلطه رسانه‌ای آن‌ها اصلاً جای تعجب ندارد که رسانه‌های جریان اصلی اصالتاً استفاده از واکسن‌های تولیدی این شرکت‌ها را زیر سؤال نمی‌برند. این در حالی است که سؤال اصلی این است: آیا تولید واکسن‌هایی مانند فایزر باید افزایش یابد یا قطع شود؟

اختلالات و مرگ با دریافت واکسن‌های آمریکایی کووید-۱۹

دو واکسنی که قبل از بقیه در آمریکا «مجوز اضطراری» استفاده برای واکسیناسیون گسترده را دریافت کردند، «فایزر» («فایزر-بیوان‌تک») و «مُدِرنا» هستند. رسانه‌های جریان اصلی نه تنها تأثیرگذاری یا ایمنی این دو واکسن را زیر سؤال نمی‌برند، بلکه تمام تلاش خود را می‌کنند تا بروز هرگونه عارضه جانبی یا حتی فوت در نتیجه تزریق این واکسن‌ها را هم «طبیعی» جلوه دهند. در این‌جا صرفاً به برخی از گزارش‌ها درباره عوارض دریافت واکسن‌های فایزر و مدرنا اشاره می‌شود:

دست‌کم ۵۵ نفر در آمریکا پس از دریافت واکسن‌های فایزر یا مدرنا جان خود را از دست دادند ؛ برخی به فاصله چند روز و برخی به فاصله چند ساعت. به عنوان نمونه، «گرگوری مایکل» پزشک ۵۶ ساله آمریکایی ۱۶ روز پس از دریافت واکسن فایزر به خون‌ریزی شدید مغزی مبتلا شد و جان خود را از دست داد . مایکل مدت کوتاهی پس از دریافت واکسن دچار نوع بی‌نهایت وخیمی از ترومبوسیتوپنی (اختلال در پلاکت‌های خون) شد، به طوری که خونش دیگر لخته نمی‌شد. همسرِ دکتر مایکل تأکید می‌کند که همسرش فردی سالم و فعال بود که نه سیگار می‌کشید و نه هیچ دارویی مصرف می‌کرد. این در حالی است که فایزر در بیانیه‌ای در همین‌باره تأکید کرد که «در حال حاضر اعتقاد نداریم که [فوت این پزشک] ارتباط مستقیمی با واکسن داشته باشد.»

 ۲۹ نفر در آمریکا پس از دریافت واکسن‌های فایزر یا مدرنا دچار واکنش‌های شبه‌آلرژیک شدند. اگرچه هیچ‌کدام از این افراد فوت نکردند، اما «مؤسسه سلامت ملی» آمریکا تحقیقاتی را انجام داد تا بفهمد این بیماران به کدام‌یک از محتویات واکسن کووید-۱۹ واکنش نشان داده‌اند . «مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری» آمریکا نیز اکنون توصیه می‌کند افرادی که سابقه آلرژی یا واکنش‌های آلرژیک به غذا، دارو یا واکسن دارند، با احتیاط از واکسن‌های کووید-۱۹ استفاده کنند . همچنین دریافت‌کنندگان واکسن‌های کووید-۱۹ اکنون ۱۵ تا ۳۰ دقیقه بعد از دریافت واکسن تحت نظارت قرار می‌گیرند تا بروز واکنش‌های آلرژیک در آن‌ها بررسی شود. با این حال، این نهادهای دولتی آمریکا همچنان این موارد را «نادر» توصیف کردند و حاضر نشدند دستور به توقف واکسیناسیون بدهند.

 ۳۳ سالمند در نروژ پس از دریافت واکسن فایزر جان خود را از دست دادند. با این حال، مقامات این کشور می‌گویند از این آمار نگران نیستند، و همچنان معتقدند واکسن‌های کووید-۱۹ بسیار کم‌خطر هستند. این مقامات می‌گویند فوت پس از دریافت واکسن کرونا عموماً در دریافت‌کنندگان بالای ۸۰ سال و بسیار ضعیف، و در نتیجه بروز عوارض معمولی مانند تب و ضعف رخ داده است. توصیه کنونی به پزشکان نروژی این است که درباره واکسیناسیون افراد ضعیف یا دچار بیماری‌های کشنده و افرادی که «در نقاط انتهایی حیات هستند» بر اساس وضعیت شخصی آن‌ها تصمیم‌گیری کنند.

 دست‌کم ۱۳ نفر در فلسطین اشغالی پس از دریافت واکسن فایزر دچار فلج از ناحیه صورت شدند. برخی از مقامات بهداشتی رژیم صهیونیستی تزریق دومین دوز از واکسن کووید-۱۹ را زیر سؤال برده‌اند، اما وزارت بهداشت این رژیم پیشنهاد کرده که دوز دوم نیز به دریافت‌کنندگان واکسن تزریق شود.

فرانسه فایزر را مجازات می‌کند

به نقل از اسپوتنیک، به گفته کلمنت بون وزیر امور اروپای فرانسه احتمال دارد این کشور با کاهش ارسال تعداد محموله‌های واکسن کووید ۱۹ به این کشور، شرکت‌های فایزر و بیوان تک را با تحریم مجازات کند.

این درحالی است که فایزر هفته گذشته از کاهش تعداد محموله‌های واکسن بارگیری شده به اعضای اتحادیه اروپا در چند هفته خبر داد تا اصلاحاتی برای افزایش ظرفیت تولید در کارخانه‌های خود در بلژیک انجام دهد.

این تصمیم چند کشور اروپایی را خشمگین کرده است. بون در این باره گفت: شرکت‌ها باید به تعهدات احترام بگذارند در غیر این صورت با جریمه یا تحریم‌هایی مواجه می‌شوند.

البته این مقام رسمی تأیید کرد از روز دوشنبه ارسال محموله‌ها از سر گرفته می‌شود. طرح واکسیناسیون کووید ۱۹ در فرانسه از ۲۷ دسامبر ۲۰۲۰ میلادی آغاز شده است.

عقب‌نشینی فایزر به‌خاطر عوارض

به نظر می رسد انتشار اخبار گسترده ای در مورد مرگ و میر برخی تزریق کنندگان این واکسن در نروژ و آلمان و نیز فلج شدن صورت برخی دریافت‌کنندگان واکسن یادشده در رژیم صهیونیستی، فایزر را مجبور به بررسی های دقیق تر در این زمینه کرده است.

فایزر بعد از اتمام بررسی‌ها اگر بخواهد میزان تولید واکسن کرونا را افزایش  دهد، باید مجوزهای تازه ای را از رگولاتوری‌های بهداشت و درمان در کشورهای مختلف جهان دریافت کند.

 این شرکت هشدار داده که ممکن است انجام بررسی‌های فایزر تا اواخرماه فوریه و حتی ماه مارس(فروردین ماه) نیز طول بکشد.

طبیعتاً بسیاری از افرادی که در صف دریافت واکسن کووید-۱۹ در اولویت قرار می‌گیرند، افرادی هستند که بیش‌تر از بقیه در معرض خطر ابتلا به این بیماری یا فوت در اثر ابتلا به این بیماری قرار دارند: کادر درمان، سالمندان، و افراد دچار بیماری‌های زمینه‌ای. این در حالی است که این اولویت‌بندی یک پیامد عجیب هم دارد: وقتی این افراد در نتیجه‌ی/پس از دریافت واکسن دچار عارضه یا حتی فوت می‌شوند، عموماً به جای واکسن، شرایط دریافت‌کننده‌ی آن است که دلیل عارضه یا فوت عنوان می‌شود. به عنوان نمونه، وقتی شماری از سالمندان در خانه‌های سالمندان نروژ پس از دریافت واکسن جان خود را از دست می‌دهند، گفته می‌شود دلیل این اتفاق، سن بالا و بیماری‌های زمینه‌ای این افراد بوده است. آیا تزریق واکسنی که احتمال دارد منجر به فوت افراد آسیب‌پذیر شود به افرادی که به خاطر آسیب‌پذیری در اولویت دریافت واکسن قرار گرفته‌اند، نقض غرض نیست؟

ممنوعیت فایزر بر اساس توصیه کواکس بود

حمیدرضا جمشیدی دبیر ستاد ملی مقابله با کرونا با بیان اینکه ادر حال حاضر در وهله اول تولید واکسن داخلی در اولویت قرار دارد، گفت: سعی بر آن داریم تا قبل از موعد توزیع واکسن داخلی، تعدادی واکسن وارداتی مثلا در حدود 2میلیون دوز برای اقشار آسیب پذیر و کادر درمان، از خارج از کشور تهیه شود

وی با بیان اینکه تا به الان به طور قطعی معلوم نشده است که ایران از کدام کشور قصد خرید واکسن را دارد، عنوان کرد: اما در این بین خرید از دو کشور چین و هند از سایر گرینه‌ها محتمل‌تر خواهد بود.

وی با بیان اینکه آمریکا از همان ابتدا با سازوکار کواکس مخالف بود و تنها کشوری بود که به عضویت آن نپیوست، گفت: آمریکا معترض بود که واکسنهای شرکتهای آمریکایی ابتدا باید به مصرف داخلی آمریکا برسد و نباید به سایر کشورها ارسال شود.

جمشیدی با اشاره به اینکه کواکس به عنوان یک صندوق واسطه‌گری، متعهد شد تا با جمع‌آوری واکسن از شرکتهای واکسن‌سازی، عادلانه آن را بین 15تا20درصد جمعیت هر کشور که عموما اقشار آسیب پذیر هستند، توزیع کند، افزود: با این اوصاف کواکس را نمی‌توان به چشم نهادی در دست استکبار دید.

دبیر ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: کواکس دو طرح پیش فروش دارد. در طرح اولی به کشورها بدون حق انتخاب مدل واکسن اما با قیمت ارزانتر داده می‌شود و در طرح دومی به کشورها اختیار انتخاب مدل واکسن داده می‌شود اما لازمه‌اش پرداخت هزینه بیشتر است که ایران این طرح را برگزیده است.

وی خاطرنشان کرد: اولویت‌بندی واردات واکسن توصیه خود کواکس به کشورها بوده است و به همین خاطر ما نیز از همان ابتدا خرید فایزر را انتخاب نکردیم.

برخلاف کشورهای منطقه، ایران موش آزمایشگاهی نشد

جمشیدی به علت شروع واکسیناسیون در برخی کشورهای منطقه و همسایه اشاره کرد و گفت: کشورهای سازنده واکسن مثل چین، هند، انگلیس، آمریکا و... از مدتها قبل، به سایر کشورها پیشنهاد داده بودند اگر کشوری متعهد بشود داوطلبانه تست انسانی را انجام بدهد، برای فروش واکسن در اولویت قرار خواهد گرفت.

دبیر ستاد ملی مقابله با کرونا خاطر نشان کرد: کشورهایی مثل ترکیه، امارات، بحرین و عربستان به این دلیل در حال واکسیناسیون هستندکه اجازه تست انسانی را دادند اما ایران به خاطر حفظ سلامتی مردم اجازه انجام هیچ گونه تست انسانی را به هیچ کشوری نداد.

فایزر نمی‌تواند استامینوفن به ما بدهد، واکسن به جای خود

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه آمریکا 3 سال متمادی راه واردات دارو برای بیماران در حال مرگ ایرانی را مسدود کرده بود، عنوان کرد: برای مثال داروی بیماران پروانه‌ای، بیماران آنزیمی کودکان و حتی تجهیزات پانسمان که نیاز فوری کشورمان بود را از ما دریغ کردند، بنابراین با این اوصاف اعتماد کردن برای خرید واکسن از آمریکا فقط خوش خیالی است.

وی با بیان اینکه واکسنهای mRNA به خاطر جدید بودنشان، حداقل باید چهار سال زمان سپری کند تا عوارضشان مشخص شود، تاکید کرد: مهم تر از عوارض ناشناخته mRNA، موضوع بدعهدی و غیر قابل اعتماد بودن آمریکاییها است.

جمشیدی با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری نیز از همان ابتدا متوجه واهی بودن وعده‌های تحویل واکسن بودند و صراحتا ایران را از گرداب توطئه‌های آمریکا نجات دادند، ادامه داد: الان یک ایرانی ساکن آمریکا به خاطر تحریمها این اجازه را ندارد که حتی یک استامینوفن را به ایران پست کند

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه اگر همین الان ایران بخواهد از شرکت آمریکایی فایزر دارو وارد کند، تحریمهای دولت آمریکا مانع آن خواهد شد، گفت: درحالی که قریب به صدها هزار نوع دارو و مواد اولیه دارویی در جهان وجود دارد، سازمان خزنه‌داری آمریکا تمامی کشورها را اجبار کرده تا پیش از صادرات هرگونه اقلام و مواد اولیه دارویی به ایران، اول از همه مجوز آن را از آمریکا دریافت کنند.

مقایسه واکسن ایرانی با mRNA

وی با اشاره به اینکه برای ساخت واکسن داخلی از همه علوم روز استفاده خواهیم کرد و به همین خاطر هم اکنون حداقل سه شرکت دانش‌بنیان در حال تحقیق و بررسی بر روی تکنولوژی mRNA هستند، ادامه داد: لزوما با قطعیت نمی‌توان گفت که این تکنولوژی بد است اما به علت آنکه این تکنولوژی اولین بار است که در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد بنابراین عوارض بلند مدت آن ناشناخته است.

وی با عنوان اینکه واکسنهای فایزر و مدرنا به علت آنکه فقط متمرکز بر یک ژن ویروس شده است و اگر آن ژن مشخص شده جهش پیدا کند، واکسنهای با فرمولmRNA  خاصیت خود را از دست خواهند داد، افزود: واکسن ایرانی چون تمامی ژنهای ویروس‌های کشته شده «Inactivated» را در درون خود دارد بنابراین هیچ جهش ژنتیکی در کارکرد واکسن ایرانی اختلال ایجاد نخواهد کرد.

ناگفته پیداست که واکسیناسیون به عنوان یکی از ابداعات علمی و پزشکی بشر تا کنون جان میلیون‌ها انسان را نجات داده است. با این حال، واکسن‌هایی مانند فایزر و مدرنا که از فناوری کاملاً جدید ام‌آران‌ای استفاده می‌کنند هنوز راه درازی تا تکمیل تحقیقات و اثبات کارآمدی و ایمنی دارند. از آن‌جایی که بیماری کووید-۱۹ هنوز ابعاد ناشناخته‌ای دارد، عجله در تهیه واکسن برای آن، و بدتر از آن، خرید، واردات، تجویز و تزریق گسترده‌ی واکسن‌هایی که در فضایی رقابتی (و نه منحصراً علمی) تهیه شده‌اند، آن هم در کشوری که متخصصانش در آستانه تولید واکسن(های) بومی هستند و مردم و مسئولانش نشان داده‌اند با اتخاذ تدابیر صحیح قادر به کنترل این بیماری هستند، می‌تواند به جای نجات جان انسان‌ها، منجر به افزایش ناخواسته‌ی آمار مرگ‌ومیر یا ابتلای مردم به عوارضی شود که چه‌بسا بیماری کووید-۱۹ قادر به ایجاد آن‌ها نیست.