"حقوق بشر آمریکایی" عبارتی است که این روزها و طی هفته گذشته در کشور ما مورد جستجو در فضای مجازی و بحث و بررسی در محافل حقیقی قرار گرفت.

مقدمه یک/ این ترکیب جدید، نخستین بار در بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از فرماندهان سپاه (24 شهریور 1360) به کار رفت:

"دنیای جذّابی را که غربیها تصویر میکنند - که در آن، حقوق بشر و آزادی و رأی وجود دارد - ما در طول دوران پهلوی در زندگی خود دیدیم. معنای دموکراسی و حقوق بشرِ آن روز را فهمیدیم. خود امریکاییها، برای ایجاد وحشتگاههای ساواک و شکنجه‌گاهها و ابزارهای شکنجه و روشهای شکار جوانان مردم و سرکوب ملت، با رژیم پهلوی همکاری کردند! این آن لیبرال دموکراسی‌ای است که امروز به مردم دنیا وعده میدهند و رادیوهایشان تبلیغ میکند که بشتابید به سوی این؛ ای ملتهای جهان سوم! از جمله این را به ما میگویند. ما این را در زندگىِ خود آزمایش و تجربه کرده‌ایم؛ برای ما ندیده نیست. ما حکومت سیاه دیکتاتوری پهلوی را که از پنجه‌هایش خون میریخت و از سر و پایش فساد میتراوید و در زیر سایه امریکا و با کمک امریکا و با تکیه به آن کشور، همه این جنایتها را میکرد، از نزدیک لمس کرده‌ایم؛ این قضایا برای ما ندیده نیست. حقوق بشر امریکایی را این‌جا دیده‌ایم - گوشه زندانها و در شکنجه‌گاهها - و با گوشت و پوستمان آن را لمس کرده‌ایم. مگر ملت ایران این چیزها را فراموش میکند؟"

مقدمه دو/ تا اینکه خود رهبری یک سال پیش در چنین روزهایی پیشنهاد نامگذاری هفته دوم تیر ماه را به نام "هفته حقوق بشر آمریکایی" دادند...

بیانات در دیدار خانواده‌های شهدای هفتم تیر و جمعی از خانواده‌های شهدای استان تهران؛ 6 تیر 1394

" این را همه بدانند: امروز کشور به شناخت دشمن [نیاز دارد]. دشمن را بشناسیم؛ دشمنان جهانی که خودشان را به‌وسیله‌ی انواع و اقسام اقلام آرایشیِ رسانه‌ای و تبلیغاتی بزک میکنند و در مقابل چشم قرار میدهند، بشناسیم؛ آمریکا را بشناسیم. در همین چند روز مشاهده کنید: فردا هفتم تیر است، حادثه‌ی حزب اتّفاق افتاده است؛ در سال ۶۶ در همین روز هفتم تیر، حادثه‌ی بمباران شیمیایی سردشت اتّفاق افتاده است؛ بله، صدّام آن کار را کرد، امّا پشت سر صدام چه کسی بود؟ آمریکایی‌ها بودند، غربی‌ها بودند، همان کسانی بودند که بمبهای شیمیایی را به او دادند، چراغ سبز هم به او دادند و در مقابل این جنایت بزرگ و این قتل‌عام عجیب سکوت هم کردند؛ در روز یازدهم تیر - چند روز بعد - ترور شهید صدوقی است که این هم کار همین جنایتکاران است؛ در روز دوازدهم تیر - چند روز بعد از این - حادثه‌ی اسقاط هواپیمای ایرباس بر روی خلیج‌فارس است. از هفتم تیر تا دوازدهم تیر شما ببینید چقدر ترور، قتل‌عام و کشتار [انجام شد]؟ [چقدر] زن، کودک، عالِم، سیاستمدار، به‌وسیله‌ی عوامل آمریکا آماج این جنایتها قرار گرفتند؟ اگر طرّاح این حوادث هم سرویس‌های امنیّتی آمریکا و غرب نبودند، حدّاقل کمک‌کننده بودند؛ حدّاقل تشویق‌کننده بودند. این دشمنها را بشناسیم. به تعبیر بعضی دوستان، خوب است این هفتم تا دوازدهم تیر را هفته‌ی «حقوق بشر آمریکایی» اعلام بکنیم. واقعاً حقوق بشر آمریکایی در این چندروز در کشور ما یک چیز واضح و بارزی است و از این قبیل الی‌ ماشاءالله. پس احتیاج داریم دشمن را بشناسیم. آن کسانی که امروز سعی میکنند از این هیولا - که سیاستهای آمریکایی و سیاستهای بعضی از دنباله‌روان آمریکا است - یک چهره‌ی موجّهی معرّفی کنند، اینها دارند خیانت میکنند؛ اینها دارند جنایت میکنند. این کسانی که این حقیقت روشن را کتمان میکنند، این دشمنی خباثت‌آلود را در زیر پرده‌های توجیه میپوشانند، اینها دارند خیانت میکنند به این ملّت. کشور ما و ملّت ما احتیاج دارد دشمن را بشناسد، عمق دشمنی را بفهمد."

توجه به دو مقدمه فوق، نشان می‌دهد پیشنهاد نامگذاری هفته دوم تیر به عنوان "هفتۀ حقوق بشر آمریکایی" حاکی از اشراف رهبری به وقایع تلخ هفته دوم تیرماه دارد که اوج تلخی آن در این پنج مورد خلاصه می‌شود:

سوء قصد نافرجام به آیت‌الله خامنه‌ای، بمب‌گذاری دفتر مركز حزب جمهوری اسلامی ایران، ترور شهید محمد کچویی، ترور آیت‌الله صدوقی،  بمباران شیمیایی سردشت، شلیک موشک به هواپیمای مسافربری توسط ناو آمریکایی.

"حقوق بشر آمریکایی" واژه‌ای نو بود که رهبر انقلاب آن را به صورت هدفمند به کار بردند،  چنانچه طرح واژگان جدید منحصر به فرد و خاصّ در ادبیات فصیح ایشان مسبوق به سابقه است.

بسیاری از عبارات آشنایی که امروز در ادبیات سیاسی- فرهنگی رسانه‌های ایران و حتی در زبان رادیوها و تلویزیون‌های بیگانه رواج دارد و مثال‌های متعددی از آن‌ها در زمینه‌های گوناگون سیاسی، بین‌المللی، اقتصادی و فرهنگی در خاطر ملت ایران حک شده است، (شاید بی‌آنکه بدانند) نخستین بار در پیکرۀ متنی و گفتاریِ شخص رهبری مطرح شده‌اند:

"بیداری اسلامی"، "تمدن‌سازی نوین اسلامی"،...

"اقتصاد مقاومتی"، "اقتصاد درون‌زای برون‌گرا"، "اصلاح الگوی مصرف"، "اشرافی‌گری"،...

"نفوذ"، "فتنه"، "بصیرت"، "سبک زندگی"، "ولنگاری فرهنگی"،...

"نقش مجلس در ریل‌گذاری حرکت دولت"...

اما نکته‌ای که در اینجا از اهمیت بسزایی برخوردار است اینکه گفتمان‌هایی که در بیانات رهبر انقلاب مطرح می‌شود، به مثابه موعظه نیست و هرگز نباید گذاشت به مرور در اذهان کمرنگ شود، بلکه برخی کلمات کلیدی همچون بذری است که پس از کاشتن، نیاز به رسیدگی، پرورش و شکوفایی دارد، وگرنه همۀ رویش‌ها، زایش‌ها و آفرینش‌های بالقوه منتفی می‌گردند.

نادر طالب زاده، فعال فرهنگی جبهه انقلاب اسلامی در این خصوص می‌نویسد:

وقتی رییس جمهور آمریکا یک سخنرانی معمولی به عنوان مثال در کنگره انجام می‌دهد، قبل از شروع سخنرانی و در ادامه بحث می‌کنند، حتی شبکه‌های خبری و غیرخبری این بحث ها را پیگیری می‌کنند ولی فرضاً وقتی رهبری صحبت می کنند مطالب و حتی واژگان جدید ایشان که نیاز به فکر، عمق و پردازش دارند، توسط رسانه رصد نشده و نکات مهم به بحث گذاشته نمی‌شود. حتی بارها ایشان گفتند "من چندین بار گفتم /چندین بار خواستم..."

متأسفانه به نظر می‌رسد در مورد تحلیل گفتمان "حقوق بشر آمریکایی" که سال‌ها جزو توصیه‌های اکید رهبری بوده، سهل‌انگاری و کم‌توجهی شده است. جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی به نیروهایی که دربارۀ گفتمان‌های هوشمندانۀ رهبری تفکر کنند و از دلِ منویات ایشان، تحلیل و استراتژی بیرون بکشند نیاز دارد.

یکی از گام‌هایی که در این زمینه مسئولیت را مستقیماً متوجه سازمان‌های دولتی ذی‌ربط می‌کند، وارد کردن این مناسبت مهم در تقویم رسمی کشور است.

چنین اقدامِ مغفول‌مانده‌ای می‌تواند گویای حقایق متعددی باشد که امیدواریم در آینده نزدیک شاهد تحقق آن باشیم:

احترام به منویات رهبری و به رسمیت شناختن مسئله، توجه بر اهمیت پرداختن به چرایی و چگونگی "حقوق بشر آمریکایی" و توانایی تجمیع مصادیق نقض حقوق بشر توسط دولت آمریکا در گذشته، حال و آینده، هماهنگی و همکاری صریح دولت فعلی با گفتمان ضدّآمریکایی و...